Prowizje za płatności online – przewodnik prawny

Marek prowadzi szkołę sportową dla dzieci i młodzieży. Rodzice często korzystają z szybkich przelewów do opłacenia zajęć na jego rachunek, bo to dla nich jeden z najprostszych sposobów, który zachęca do skorzystania z oferty Marka.

Niedawno Marek zauważył, że prowizje za te szybkie przelewy rosną i zaczynają obciążać jego budżet, co widać na rachunku bankowym. Pomyślał: „Czy mogę doliczyć niewielki koszt do płatności?”, “Czy w danym okresie rozliczeniowym dodatkowa należność przy każdej operacji jest możliwa?”. Marek analizuje także reakcje i oczekiwania uczestników wobec wprowadzenia dodatkowego elementu do ceny, zwracając uwagę na możliwy opór lub niezadowolenie.

Marek szuka najlepszego rozwiązania, które pozwoli mu utrzymać rentowność i jednocześnie nie stracić zaufania na swoje usługi. W relacji prawnej, czyli stosunku między szkołą a uczestnikami i ich rodzicami, konieczne jest zachowanie przejrzystości, szczególnie w zakresie informowania o cenie zajęć. Marek zwraca uwagę na analizę kosztów oraz komunikację, aby uniknąć nieporozumień i rozczarowań. Wybór odpowiedniego „modelu prowizji” powinien być dostosowany do charakterystyki szkoły oraz oczekiwań uczestników.

Przykład prowizji można znaleźć także w innych branżach, np. bankowości czy usługach maklerskich, restauracjach, gdzie takie koszty są powszechne. Podjęcie decyzji o zmianie modelu działalności przez Marka może zmienić konkurencyjność szkoły na rynku. Ważne jest także jasne prezentowanie cen zajęć, uwzględniającej wszystkich należności, aby uczestnicy mieli pełną informację o dostępnych produktach Marka, jak zajęcia grupowe czy indywidualne. Marek działa zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ten artykuł stanowi źródło wiedzy na temat opłat serwisowych, a w niniejszym artykule wyjaśniono szczegółowo zagadnienia związane z tą prowizją.

Wprowadzenie do historii Marka, czyli niepewność do wartości transakcji za zajęcia

Warto zastanowić się, jak opłata serwisowa może kształtować rozwój biznesu, niezależnie od branży – czy to szkoła sportowa czy restauracja.

W przypadku restauracji opłata serwisowa (czy napiwek) najczęściej wynosi od 10 do 15% wartości transakcji i jest doliczana do rachunku przy każdej operacji. W bankowości koszty za różne produkty bankowe mogą być doliczone zbiorczo po danym okresie rozliczeniowym. W branży gastronomicznej wprowadzenie opłaty serwisowej (lub egzekwowanie napiwków) może przynieść restauracji szereg korzyści. Przede wszystkim pozwala zadbać o motywację i pewność siebie pracowników, którzy mają gwarancję dodatkowego wynagrodzenia niezależnie od liczby napiwków. To z kolei może wpłynąć na jakość obsługi i pozytywne doświadczenia klientów. Dodatkowe środki z opłaty serwisowej można również przeznaczyć na rozwój restauracji – inwestycje w nowe usługi, warsztaty dla personelu czy innowacyjne rozwiązania, które przyciągną nowych klientów i zwiększą lojalność obecnych.

Warto pamiętać, że decyzja o wprowadzeniu opłaty serwisowej powinna być dobrze przemyślana i jasno zakomunikowana klientom. Transparentność w tej kwestii buduje zaufanie i pozwala uniknąć nieporozumień. Podsumowując, opłata serwisowa w restauracji może być skutecznym narzędziem wspierającym rozwój firmy, zwiększenie motywacji pracowników oraz satysfakcji klientów. Natomiast każda branża charakteryzuje się innymi obowiązkami, zatem warto rozważyć, czy takie rozwiązanie sprawdzi się również w Twoim biznesie i jak wpływie na wysokość Twojego wynagrodzenia.

Skąd pochodzą prowizje?

Opłaty serwisowe (potocznie nazywane też prowizjami) mogą pojawić się przy płatnościach w Internecie w szczególności poprzez pośrednictwo operatorów płatności, czyli podmioty, które pośredniczą w przyjmowaniu płatności online. To właśnie oni obsługują transakcje między klientem a usługodawcą.

Kto płaci te prowizje? Najczęściej  w przypadku szkół i innych usług, które korzystają z serwisu do zarządzania zajęciami i obsługi płatności, to szkoła (czyli odbiorca środków) pokrywa te prowizje, ponieważ otrzymuje wynagrodzenie od klientów. Wysokość prowizji zależy od różnych zależności, takich jak rodzaj operatora płatności czy wybrana metoda płatności.

Od razu wyjaśniamy: to nie jest koszt nakładany przez serwis do zarządzania zajęciami! Platforma jedynie udostępnia narzędzie do realizacji płatności, a prowizje są pobierane przez operatorów płatności.

Co warto wiedzieć o opłatach serwisowych?

Co ważne, zgodnie z art. 37a ustawy o usługach płatniczych, nie jest dopuszczalne pobieranie przez odbiorcę (np. szkołę sportową) od klienta będącego konsumentem żadnych opłat serwisowych przy operacji z tytułu korzystania z instrumentów płatniczych objętych:

• regulacjami interchange (czyli np. zwykłych kart debetowych i kredytowych, objętych rozporządzeniem IF Reg),
• systemem SEPA (czyli przelewów w euro spełniających wymogi SEPA, w tym także tzw. przelewów natychmiastowych realizowanych przez operatorów, jeśli są one SEPA-compliant).

Przepisy wprowadzają zakaz stosowania dodatkowych należności(surcharge) przy korzystaniu z:

• kart płatniczych objętych unijnymi regulacjami dotyczącymi limitów opłat interchange (IF Regulation),
• poleceń przelewu oraz poleceń zapłaty w euro w ramach systemu SEPA, jeśli odbiorca i płatnik znajdują się w EOG.

Zakaz obowiązuje tylko w odniesieniu do określonych instrumentów płatniczych, a nie wszystkich transakcji.

Co z innymi transakcjami?

Nie wszystkie transakcje z klientami są objęte ww. zakazem. W takich przypadkach istotne jest zachowanie przejrzystości w stosunku prawnym między usługodawcą a klientami, szczególnie w zakresie jasnego informowania o naliczaniu prowizji oraz jej warunkach. Tam, gdzie powyższe sytuacje nie mają zastosowania, doliczenie prowizji nie jest automatycznie zakazane, ale musi być to na gruncie innych przepisów.

Zgodność z ustawą o prawach konsumenta

• Prowizja musi być ujawniona przy prezentowaniu usługi, aby wskazać najniższą cenę zajęć, która uwzględnia już prowizję i klarownie ją przedstawić klientom, aby wiedzieli, że mają z nią do czynienia i jaka będzie wartość transakcji. Należy zwrócić uwagę na konieczność prezentowania pełnej ceny usługi, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
• Opłata serwisowa nie może być „ukryta” lub pojawiać się dopiero na etapie płatności za usługi (tzw. drip pricing). Zgodnie z art. 5 ustawy o prawach konsumenta, wszelkie należności muszą być jasno przedstawione przed zawarciem umowy.
• Konsument musi być jasno poinformowany o całkowitej cenie (w tym wszystkich kosztach – również opłatach serwisowych) przed zawarciem umowy. Klienci powinni zwracać uwagę na prezentowane opłaty. Jeśli opłata serwisowa pojawia się dopiero na ostatnim kroku, może to stanowić praktykę drip pricing, co jest niedozwolone z punktu widzenia UOKiK.
• Niedopełnienie tego może skutkować sankcją (nieważność części umowy, kara UOKiK, ryzyko uznania praktyki za nieuczciwą). Zarówno usługodawcy, jak i klienci mają obowiązek dbać o transparentność opłat.

Zgodność z ustawą o zwalczaniu nieuczciwych praktyk rynkowych

• Pobrana opłata nie może być myląca, nieproporcjonalna lub nieuzasadniona i powinna być pobierana zgodnie z przepisami ustawy.
• Zgodnie z ustawą o zwalczaniu nieuczciwych praktyk rynkowych, powinna odpowiadać rzeczywistym kosztom operacyjnym.

Podsumowanie, czyli klient musi wiedzieć, ile wynosi opłata serwisowa

1. Zakaz naliczania prowizji (“surcharge”) dotyczy tylko określonych instrumentów płatniczych – kart objętych limitami interchange (IF Regulation), przelewów/poleceń zapłaty SEPA w euro (płatnik i odbiorca w EOG).
2. Jeśli transakcja za usługi jest inna niż w pkt. 1, doliczenie prowizji nie jest co do zasady zabronione, ale:

• musi być w pełni transparentne dla każdego z produktu/usługi,
• musi być przy pierwszej prezentacji ceny,
• nie może naruszać zakazu tzw. „drip pricing” (ukrytej opłaty pojawiającej się dopiero na ostatnim etapie).

1. Nie można doliczać prowizji ukrytej lub niejasno zakomunikowanej.
2. UOKiK może uznać doliczanie prowizji za nieuczciwą praktykę rynkową, jeśli ta kwota:

• jest nieproporcjonalna.
• nie odpowiada rzeczywistym kosztom.
• jest niejasna lub wprowadzająca w błąd.

1. Ewentualne prowizje doliczane wymagają ostrożności i odpowiedniej konstrukcji komunikatów.
2. Aby uniknąć zarzutu drip pricing lub naruszenia praw konsumenta, zaleca się zapewnić również metodę płatności bez opłat. Jeśli wszystkie dostępne metody płatności wiążą się z dodatkowymi opłatami, UOKiK może uznać to za:

• niedozwoloną praktykę rynkową,
• brak transparentności cenowej,
• naruszenie obowiązków informacyjnych wobec konsumenta (np. brak „pełnej ceny”).

Podsumowując, należy zwracać uwagę na transparentność opłat i komunikację z klientami, aby uniknąć nieporozumień oraz spełnić wymogi prawne. Zarówno usługodawcy, jak i klienci powinni być świadomi zasad naliczania prowizji i konsekwencji wynikających z ich stosowania.

Masz mętlik w głowie? Napisz do nas.

Jeśli po przeczytaniu tego tekstu czujesz, że w Twojej głowie wciąż zostało sporo pytań bez odpowiedzi – to zupełnie normalne.

Nie musisz się z tym mierzyć sama.

Napisz do nas maila na adres kontakt@krzywicka.pl – zobaczymy, jak możemy Ci pomóc.

Po prostu sprawdzimy, co da się zrobić, żebyś działała pewniej, spokojniej i zgodnie z przepisami.